Dit doen we al

Dit doen we al

Met Groene Cirkel Bijenlandschap zorgen we sinds 2016 voor een bloemrijke, bijvriendelijke omgeving, in èn met Zuid-Hollandse gemeenten, boeren, inwoners, scholen, bedrijven en wetenschap en andere organisaties. Door bijvriendelijk beheer en inrichting maken we een netwerk van bloemrijke gebieden en linten. En het werkt! In drie jaar is het aantal bijensoorten in de regio met 34% toegenomen.

Blad 1 Bijenlandschap Blad 2 Bijenlandschap Ster Bijenlandschap

Wat is Bijenlandschap?

Dat is te zien in deze video: wat we doen en wat het effect is (video 4.25 min):     Lees hieronder de redenen waarom een bijenlandschap nodig is en het doel van wat we doen. Ook onze visie kun je hier vinden.

De samenwerking van Groene Cirkel Bijenlandschap

In Groene Cirkel Bijenlandschap werken we met heel veel partners samen aan een bijenlandschap. Door bijvriendelijke inrichting en beheer maken we een netwerk van bloemrijke tuinen, erven, parken, bermen, bedrijventerreinen, recreatie- en natuurgebieden, met voldoende voedsel en nestgelegenheid voor bijen, hommels en zweefvliegen.

Van een balkon of geveltuin maak je zó een bijenparadijs. Echt zoden aan de dijk zet het wanneer meerdere partijen samenwerken en hun tuin of terrein bijvriendelijker maken. Zo ontstaat een regionaal netwerk. Een bijenlandschap dat bestuiving verzekert én zorgt voor een aantrekkelijke, kleurrijke leefomgeving. Iedereen kan een schakeltje in dit netwerk worden en bijdragen aan het bijenlandschap in de regio!

Waar:

  • in het gebied van Wassenaar tot en met de Duin- en Bollenstreek, en van de kust tot Nieuwkoop
  • steeds meer andere regio’s beginnen ook met bijenlandschappen

Omgevingsdienst West-Holland voert het programmamanagement uit. De Groene Cirkel Bijenlandschap is voortgekomen uit Groene Cirkels, het samenwerkingsverband van Heineken, provincie Zuid-Holland, Wageningen Environmental Research, Naturalis en Hoogheemraadschap van Rijnland.

Downloads

Handreiking

Het uitgebreide verhaal vind je in: Een Bij-zonder kleurrijk landschap in Land van Wijk en Wouden: Handreiking voor inrichting en beheer (2016).

Resultaten pilotproject

Resultaten van het pilotproject van Groene Cirkels Bijenlandschap, eerste periode (april 2015 t/m maart 2017)

Divider Bijenlandschap

Urgentie en visie

Waarom een bijenlandschap?

4 goede redenen:

  • Omdat het nodig is voor bestuiving, nu en in de toekomst
  • Omdat het mooi is
  • Voor de honingproducent
  • Omdat we er wat aan kunnen doen

Van een balkon of geveltuin maak je zó een bijenparadijs. Echt zoden aan de dijk zet het wanneer meerdere partijen samenwerken en hun tuin of terrein bijvriendelijker maken. Zo kan een regionaal netwerk voor bijen, hommels en zweefvliegen ontstaan. Een landschap dat bestuiving verzekert én zorgt voor een aantrekkelijke leefomgeving. Iedereen kan een schakeltje in dit netwerk worden en bijdragen aan het bijenlandschap in de regio!

Bekijk ook deze playlist van Ted Talks, ‘Why we need bees’.

Visie

In de Groene Cirkel Bijenlandschap werken we aan het terugdringen van de wintersterfte bij de honingbij (onder de 10%) en de achteruitgang van de hommel en de wilde bij. Dit doen wij door meer voedsel en nestgelegenheid te bieden, het landschap aantrekkelijker en kleurrijker te maken en door behoedzaam om te gaan met chemische middelen. Wetenschap, overheden, het bedrijfsleven, beheerders van gebieden en maatschappelijke organisatie werken samen met boeren, imkers en burgers om onze ambitie te realiseren en de bij een goede toekomst te geven. Download de visie

Ambitie
We mobiliseren binnen Nederland een uniek brede samenwerking om een regionaal netwerk van bloemrijke tuinen, erven, parken, bermen, bedrijventerreinen, recreatie- en natuurgebieden en nestelplekken te krijgen voor bestuivende insecten.

Monitoring
We werken met zijn allen hard aan het Bijenlandschap. Dan wil je natuurlijk ook weten of het werkt, wat we doen. Daarom heeft EIS Kenniscentrum Insecten in 2015 een nulmeting gedaan. In de regio Land van Wijk en Wouden kwamen toen 71 soorten bijen voor, en 83 soorten zweefvliegen. In 2018 is de meting herhaald. Toen bleek dat het aantal bijensoorten met 34% was toegenomen. Lees het artikel hierover of het rapport.

Daarnaast wordt geanalyseerd waar er verbindingen en hiaten in het bijenlandschap zitten. Zo kunnen we zien waar nieuw bijenlandschap het hardst nodig is. Eind 2017 is een analyse gemaakt. , In 2021 wordt die herhaald wordt, net als de monitoring van soorten.

Het Bijenlandschap heeft in 2016 en 2017 ondersteuning gekregen van Provincie Zuid-Holland en Fonds 1818. Bekijk de resultaten van het pilotproject. Vanaf 2018 financiert Provincie Zuid-Holland Bijenlandschap.

Divider Bijenlandschap

Op de kaart

In de regio van Bijenlandschap maken onze partners èn vele anderen het landschap bijvriendelijk.  Kijk op de kaart, welke initiatieven er zijn. De kaart is in ontwikkeling. Mis je nog een initiatief? Laat het ons weten via bijenlandschap@gmail.com.

Divider Bijenlandschap

Zo maken we het bijenlandschap

“In de Groene Cirkel Bijenlandschap werken we met heel veel partijen, inwoners en boeren aan het terugdringen van de achteruitgang van de hommel en de wilde bij en minder wintersterfte bij de honingbij. Dat doen we door het landschap aantrekkelijker en kleurrijker te maken, en zo tegelijkertijd te zorgen voor meer voedsel en nestgelegenheid voor bijen en andere bestuivers. Niet alleen goed voor de bij, maar ook voor de biodiversiteit én de recreant!” – Laila Driessen, voorzitter van de Groene Cirkel Bijenlandschap en burgemeester van Leiderdorp

Bouwstenen met een wetenschappelijk fundament

Bed & Breakfast-gebieden, verbindend landschap en bij-tankstations

Bijenlandschap maken, hoe doe je dat, en waarom zo? Voor welke soorten? Wageningen Environmental Research (voorheen Alterra) en EIS Kennisscentrum Insecten hebben dit wetenschappelijk onderzocht. Hieronder vertellen we het in het kort. Alle informatie kun je vinden in de training Samen Werken aan Bijenlandschap. Nog meer achtergrondinformatie staat in de Handreiking voor een Bij-zonder kleurrijk landschap in het Land van Wijk en Wouden. Ook is er gratis een informatieposter voor beheerders en een inspiratieposter voor inwoners beschikbaar.

Bouwstenen met een wetenschappelijk fundament

Het regionale netwerk waarin bestuivende insecten duurzaam kunnen voorkomen, bouwen we op uit een aantal bouwstenen:

  • Bed & Breakfast-gebieden (B&B):

Een gebied waar een diversiteit aan bestuivende insecten voldoende nestgelegenheid en gedurende het hele jaar voedsel vindt. Hiervoor is relatief een groot oppervlak aan voedsel en nestplekken nodig van voldoende kwaliteit, groot genoeg om variatie in bijvoorbeeld het weer op te vangen. Hierdoor is men ieder jaar verzekerd van een gevarieerde bevolking van bestuivende insecten.

  • Verbindend landschap:

Het landschap tussen B&B’s met voedselhabitat en nestplekken. De plekken zijn te klein voor het herbergen van een B&B, maar ze zorgen voor verbinding van B&B-gebieden, waardoor het regionale netwerk robuuster wordt. Deze verbindingen in het landschap stellen de bestuivende insecten in staat om nieuwe gebieden te bereiken en zich (weer) te vestigen na extreme weersomstandigheden of ziekten en om meer te schuiven met opschuivende klimaatzones. Het Verbindend landschap kan bijvoorbeeld bestaan uit bloemrijke bermen, slootkanten of andere kleine terreinen.

  • Bij-tankstations:

Kleine bij-vriendelijke plekken, zoals tuinen, balkons en kleine parkjes, die geïsoleerd van het netwerk zijn gelegen. Ook deze plekjes, in de stad of het veenweidegebied waar weinig bloemen en struiken te vinden zijn, kunnen bijdragen aan het netwerk: het maakt de stad of het landschap beter te overbruggen voor bijen, vlinders en zweefvliegen. Ze kunnen even wat voedsel bijtanken en weer doorvliegen, op zoek naar andere voedselbronnen of nieuwe leefgebieden.

Ecoprofielen – bundeling van soorten bestuivers naar benodigd landschapstype

Iedere soort stelt andere eisen aan z’n omgeving. Het is ondoenlijk om voor de honderden soorten bijen, zweefvliegen en vlinders apart een netwerk (of een bouwsteen daarvan) te ontwerpen waar ze duurzaam kunnen voorkomen. Daarom hebben we de honderden soorten van bestuivende insecten die in het Bijenlandschap kunnen voorkomen, teruggebracht tot een beperkt aantal ‘ecoprofielen’. Die zijn apart opgesteld voor het laagveengebied en het aangrenzende duin- en strandwallenlandschap. Onder elk ecoprofiel valt dus een diversiteit aan bijen, zweefvliegen en vlindersoorten die ongeveer dezelfde eisen aan voedselhabitat en nestplekken in het landschap stelt.

Voor de Bijnenlandschap-bouwstenen in het laagveengebied zijn de ecoprofielen:

  • Ecoprofiel ‘Droog en grazig’: omvat soorten die open terreinen met een opkomende kruidenbegroeiing nodig hebben, afgewisseld met kale plekken.
  • Ecoprofiel ‘Bosrand en grazig’: omvat soorten die bomen en struikgewas nodig hebben,
    in combinatie met droge, grazige plekken met hier en daar kale stukjes.
  • Ecoprofiel ‘Grazig nat en droog’: omvat soorten die een combinatie van droog en nat
    grasland met open plekken nodig hebben.

Deze profielen zijn er ook voor het duinlandschap. Daar zijn ook nog aparte ecoprofielen voor open duin en bos:

  • Ecoprofiel ‘Open duin’: omvat soorten die een dynamisch en reliëfrijk duinlandschap nodig hebben met kleinschalige mozaïeken van open zand, grasland, heide, vochtige duinvalleien, solitaire bomen of struiken.
  • Ecoprofiel ‘Bos’: omvat zweefvliegen die vrijwel alleen in (liefst oude) bossen of parken voorkomen. Veel van deze soorten zijn van bomen en struiken afhankelijk voor hun voortplanting (bed).

Meer informatie over de ecoprofielen en hoe deze te gebruiken bij het plannen van een regionaal netwerk is te vinden in de bijlage van de Handreiking voor een bij-zonder kleurrijk landschap en het bijlagerapport daarbij over de ontwikkeling van de ecoprofielen.

Divider Bijenlandschap

Helpdesk en Netwerkhulp

Helpdesk Bijenlandschap: advies voor professionals

Helpdesk Bijenlandschap: advies voor professionals

De juiste inrichting en het beheer van groen om bijen en andere bestuivers te ondersteunen, vraagt om specifieke kennis van bijen en het benodigde groenbeheer. Sinds 2014 ondersteunen  Groene Cirkel Bijenlandschap en provincie Zuid-Holland groenbeheerders met adviezen over bijvriendelijke inrichting en beheer.

Wil je als eigenaar of beheerder een groengebied of (bedrijfs)terrein bijvriendelijk maken? Dan kun je gratis advies aanvragen bij de Helpdesk Bijenlandschap. Vul hier het aanvraagformulier in. Maar kijk eerst eens in het boekje met eerder gegeven adviezen. Misschien staan daar al genoeg praktische tips voor jouw terrein bij.

  • Wat houdt het advies in? Je krijgt maatwerkadvies over welke maatregelen je kunt nemen voor bijen op je terrein. In maximaal 2 dagen wordt er een veldbezoek gehouden en wordt er een adviesrapport geschreven.
  • Voor wie? Eigenaren of beheerders van groenterrein (openbaar en privaat). Je terrein moet wel in een van de volgende gemeenten liggen: Alphen a/d Rijn, Kaag en Braassem, Hillegom, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten, Wassenaar, Zoetermeer of Zoeterwoude.

De adviezen worden gegeven door Naturalis en EIS Kenniscentrum Insecten.

Is je gebied niet in de Groene Cirkel Bijenlandschap-regio? Dan kun je advies aanvragen via de landelijke helpdesk.

Bekijk ook eens de eerder gegeven adviezen. Het zijn adviezen over recreatieterreinen, bijenlandschap langs wegen, op daken, langs muren of in zonneweides, verbindingen in gemeenten, als natuurlijke oever, op bedrijventerreinen,  op landgoederen, in parken of langs de spoorlijn.

Grote kans dat er een advies bij zit waar je iets aan hebt om jouw terrein of gebied bijvriendelijk in te richten en te beheren.

Netwerkhulp: zoek partners om samen bijenlandschap te maken

Zoek je nieuwe samenwerkingspartners en heb je nog geen contactpersoon? We zullen proberen je via ons netwerk verder te helpen. Of heb je goede ideeën voor verrassende partners of thema’s waar het Bijenlandschap bij aan kan sluiten? We zullen blij zijn met je tip. Laat het weten!

We horen regelmatig dat mensen vaak wel willen werken met nieuwe, soms verrassende partners, maar daar geen ingang hebben. Stuur ons hier je vraag!

Partners van het Bijenlandschap kun je ook direct benaderen, of via hen verder zoeken. Kijk op onze Partnerpagina, je vindt er alle contactadressen.

Wil je op de hoogte zijn van nieuwe tips en tools, de bijenagenda, nieuws van onze partners en meer? Schrijf in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.

Biodiverse zonneweide

Bijvriendelijke geluidswal

Bloeiend bedrijventerein

Natuurvriendelijke oever

Divider Bijenlandschap

Nieuwsbrief en agenda

Op onze nieuwspagina vind je een overzicht van het bijennieuws uit onze regio en de hoogtepunten van landelijk en internationaal bijennieuws. Op de agenda vind je activiteiten die in de regio en online te volgen of bezoeken zijn. Maandelijks is er een nieuw Bijenweetje – we hebben al een hele verzameling.

Om op de hoogte te blijven, kun je
aanmelden voor onze maandelijkse nieuwsbrief.
We sturen hem graag!

Divider Bijenlandschap
Divider Bijenlandschap